ศูนย์การศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ “หริภุญไชย” จังหวัดลำพูน

             ศูนย์การศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หริภุญไชย ตั้งอยู่เลขที่ 205 หมู่ 2 ตำบลศรีบัวบาน อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน ห่างจากตัวเมืองลำพูนไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 13 กิโลเมตร ห่างจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ประมาณ 55 กิโลเมตร อยู่ในบริเวณพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติแม่ธิ-แม่ตีบ-แม่สาร

             เนื่องจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้เล็งเห็นข้อจำกัดทางด้านศักยภาพของพื้นที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในเขตพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ที่มีการใช้พื้นที่อย่างหนาแน่น และไม่สามารถรองรับการขยายตัวของการพัฒนาการศึกษาขนาดใหญ่ได้ ซึ่งได้ประมาณความต้องการพื้นที่สำหรับการขยายงานทางวิชาการในอนาคตเพื่อรองรับการพัฒนาไปสู่เป้าหมายข้างต้นไว้ระหว่าง 4,000-5,000 ไร่ ซึ่งเป็นข้อมูลที่ได้มาจากแบบสอบถามการประมาณความต้องการการใช้พื้นที่เพิ่มขึ้นของส่วนงานต่างๆ ในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

             ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2529 มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้แต่งตั้งคณะทำงานเพื่อเลือกหาพื้นที่และได้พิจารณาพบว่าพื้นที่บริเวณป่าสงวนแห่งชาติแม่ธิ-แม่ตีบ-แม่สาร จังหวัดลำพูน เป็นพื้นที่ที่มีความเหมาะสม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่จึงได้ดำเนินการขอใช้พื้นที่จากกรมป่าไม้ ตามขั้นตอนมาตั้งแต่ปี     พ.ศ. 2534 และกรมป่าไม้ได้อนุมัติให้ใช้ประโยชน์ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติฯ ดังกล่าว ตามประกาศกรมป่าไม้ ฉบับที่ 207/2535 ลงวันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 อธิบดีกรมป่าไม้ โดยการอนุมัติของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้จัดทำประกาศกำหนดให้มหาวิทยาลัยเชียงใหม่เข้าใช้ประโยชน์ภายในเขตป่าสงวนแห่งชาติแม่ธิ-แม่ตีบ-แม่สาร ในท้องที่ตำบลศรีบัวบาน อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน เพื่อใช้ประโยชน์ในการขยายงานทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้เป็นพื้นที่ขนาด 4,726 ไร่ 2 งาน 95 ตารางวา ในพื้นที่ทั้งหมดของกรมป่าไม้ 11,719 ไร่ ในบริเวณที่ได้รับการอนุมัติตามแผนที่ -02 คือ บริเวณนอกเหนือจากพื้นที่สวนป่าและพื้นที่ทำกินของเอกชนขอใช้ประโยชน์ที่มีการระบุลงสีดำในแผนที่ตั้งแต่วันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 ถึงวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 รวมเวลา 30 ปี

             จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2543 มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้เล็งเห็นถึงความจำเป็นที่ต้องมีการดำเนินการให้เกิดความพร้อมเพื่อประโยชน์ในการขยายงานทางวิชาการต่อไป จึงได้จัดตั้งคณะทำงานเพื่อโครงการออกแบบวางผังแม่บท 30 ปี ศูนย์การศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หริภุญไชย จังหวัดลำพูนขึ้น โดยมอบหมายให้ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ร่วมกับคณาจารย์จากคณะวิศวกรรมศาสตร์และผู้เชี่ยวชาญเฉพาะสาขาจากภายนอกรับผิดชอบทำการศึกษาออกแบบวางผังให้สามารถนำไปใช้ในการดำเนินการจัดตั้งศูนย์การศึกษาฯ ออกแบบวางผังแม่บท 30 ปี ศูนย์การศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ “หริภุญไชย” จังหวัดลำพูน สามารถสนองนโยบายของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้อย่างสมบูรณ์พร้อมทั้งสอดคล้องและเอื้อประโยชน์ให้ได้ทั้งในระดับชุมชน ระดับท้องถิ่น ระดับภูมิภาคและในระดับมหภาค มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้เริ่มดำเนินการก่อสร้างอาคารและให้บริการด้านการเรียนการสอนตั้งแต่ปี 2549 เป็นต้นมา

             สภาพป่าบริเวณศูนย์การศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ “หริภุญไชย” จังหวัดลำพูน เป็นป่าไม้ผลัดใบ (deciduous forest) เป็นป่าผลัดใบชนิดป่าเต็งรัง (deciduous dipterocarp forest) และป่าเบญจพรรณ (mixed deciduous forest) มีชนิดพันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ เต็ง รัง เหียง พลวง เป็นต้น